آثار تمدن ایلام کهن در سنگ نگاره های دهتل

یکی از مهمترین اقوامی که هنگام ورود آریایی ها به ایران در ایران زندگی می کردند ایلامی ها بودند.

ایلامی ها چندین قوم بودند که از سه، تا هزار سال قبل از میلاد در منطقه وسیعی در جنوب غربی ایران زندگی میکردند و تمدن آنها 645 سال قبل از میلاد منقرض شد.

 به گفته مورخین و محققین، مناطق زندگی ایلامی ها طبق تقسیمات کشوری امروز ایران شامل: خوزستان، فارس، ایلام و بخش هایی از استان های بوشهر، کرمان، لرستان و کردستان و کوه های بختیاری است. اما سرزمین اصلی ایلامی ها شمال خوزستان بوده است.

از آنجاییکه مناطق غرب استان هرمزگان بین دو استان فارس و بوشهر که از سکونت گاه های ایلامی ها بوده، قرار دارد شاید بتوان گفت که این منطقه نیز شامل حوزه زندگی ایلامی ها بوده است.

دهستان دهتل در شهرستان بستک واقع در غرب هرمزگان، دارای محوطه ای بسیار وسیع از سنگ نگار ها است. در این میان نقوش مختلفی از جمله : بز کوهی، انسان، گرگ و روباه، آهو و گوزن، شتر واسب، گیاه و درخت، لاک پشت، صحنه های شکار، رقص دسته جمعی، خطوط  ایلامی و پهلوی و ... به چشم می خورد. 

یافته های جدید خطوط مخطط ( هندسی)  مربوط به ایلامیان در محوطه سنگ نگاره های دهتل می تواند نگرشی جدید در خصوص تمدن ایلام و همچنین سنگ نگاره ها را درپیش روی پژوهشگران، و دانشجویان رشته مردم شناسی و باستان شناسی و دیگر رشته های مربوطه پدید آورد.

وجود نقوش لوزی، مربع و اشکال هندسی دیگر در کنار نقش بز کوهی که 90 درصد نقوش سنگ نگاره ها را شامل می شود شباهتی نزدیک به خط مخطط (هندسی) ایلامیان کهن دارد و طبق گزارش دهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران اوج هنر ترسیم نقوش بز کوهی در دوره تمدن ایلام کهن بوده است.

پروفسور والتر هینتس Walther Hinz  در کتاب یافته های تازه از ایران باستان این خطوط را مخطط یا هندسی (Strichschrift) نامیده است.  

منابع:

کتاب: سنگ نگاره های ایران ( نماد های اندیشه نگار). محمد ناصری فرد.1388

http://tarikhema.parsiblog.com/Archive36768.htm